Mundus neque fuit, neque esse potuit ab
TENTAVI: mens Pegaseo super astra rotatu
Millia seclorum tranavit præpete penna:
Temporis immensos tractus lustravit, et ævi
Semotos fontes; vidi incunabula rerum,
Quum superi infantes agerent solennia primi
Natalis, lucisque suæ promotus in oras
Ipse recens nato Phoebus rideret ocello.
Nocturnis vidi surgentem e vestibus Hylen,
Deformem, nudamque tuis, natura, figuris ;
Umbrosique chao caput hinc prætervehor, inde
Horrendum æterni pelagus mens longius audax
Intrat ab angusti ripis declivibus ævi.
Usque fatigatus perplexo errore viarum
Finibus invisis nec eodem calle relabor
Attonitam in lucem squalenti e noctis abysso.
Sic pia credulitas videt ipsa exordia mundi,
Illustrata oculos divinæ aspergine lucis.
Nec si recurrens temporis impetus
Evolvat orbes innumerabiles,
Motu retexens circulari
Præteriti stadii labores,
Recursitando deficiat licet
Mundi fatiscens spiritus impiger,
Distantias sic assequetur
Longius effugientis ævi.
Gyrantur isthic multiplices suo
Æternitates vortice refluæ,
Fontes abyssi seculorum,
Invia succiduis senectus.
Diffringerentur sphæræ adamantinæ,
Extingueretur flammula syderum,
Et desideret sol anhelus
Hoc spatii nimium volando.
Saturnus errans segnibus orbitis,
Et luna bigis mobilioribus
Rotata, eodem a fine, cursus
Perficeret, numerosque eosdem.
Nox atra lucem, vespera phosphorum,
Lux clara noctem, phosphorus hesperum,
Idem seipsum prævolaret
Præcipiti nimium rotatu.
Divina virtus aut senior foret
Æternitatis fontibus ipsius,
Aut conferetur prolis ætas
Dantis eam senio parentis.
Creatus orbis filius est nihil;
Est ante prolis mater originem,
Æternitati est ante nullum,
Ergo recens habeatur orbis.
Creatura non potest creare.
QUI cupis artificis vires ostendere dextræ,
Creator æmulus Dei,
Vade, patris magni validos imitare labores,
Matris Nihil prosapia ;
Nitere, maternam scelerati seminis alvum
Corrumpat incestus liquor,
Arguet imbelles proles sperata parentes
Nil filius tui, et nihil.
I, steriles vacui campos hortare, colenti
Ut sponte læti obtemperent:
Mellis ab exucca stillantes exprime caute,
Et nectaris rivos sacri;
Paupere de vena macilenti marmor inanis
Excide fidenti manu,
Visceribusque chao calcem extrahe, nunc age conde,
Mausole, mirandas strues.
Fac Gades Indus circumfluat, insula fiat
Ut lætiori cingulo,
Distantesque polos contactus jungat amicus,
Det vesperæ Eos osculum;
Perfice tu, quæ si Eurystheus mandata dedisset,
Victus fuisset Hercules:
Parva potes, Nihili ac Entis vicinia novit
Distantiores terminos:
Hæc inter tu vincla jube, quæ conjuge magnus
Maritat annulo Deus:
In vacuum tua fac resonent edicta profundum,
Auscultet auritum Nihil:
Dic videant tenebræ; præstet responsa roganti
Elinguis os silentii:
Concipiat vestro in cerebro fœcunda voluntas,
Dein loquendo procreet :
Sis vel uterque parens, sine conjuge Palladis auctor,
Juno simulque Jupiter:
Siste parum, non illa potes, Res filia cœli ;
Agnosce vires proprias :
Clauderis exiguæ finito in carcere sphæræ,
Et limites arctos habes,
Ultra quos brevitate cöercita brachia tollens
Conatus audet irritus;
Servatrice manu moreris simul, atque resurgis
Instantis unici mora ;
Num vacat huic aliud progignere, cujus aguntur
Natalis et funus simul ?
Nec fugitivæ umbræ, tenuis neque sustinet aer
Impressiones verberum ;
Sic insensatum, quo quis mage percutit ipsum,
Subsidit incapax Nihil.
Ergo agnoscatur solius sermo Tonantis,
Rerum stupendus artifex.
Dantur rationes Boni et Mali æternæ et
EFFIGIES formosa Dei constantis, Honestum,
Progenies innata sui, primævius ævo,
Principioque prius, nullius jura parentis
Agnoscit, nulla derivat origine stirpem :
Non ipsum sero fœcunda protulit alvo
Alma opifex duplicis mundi divina voluntas :
Quin edicta Boni, quavis seniora loquela,
Imperiis haud scita suis, nec jussa volendo
Jura tremenda colit, nec mente recusat iniqua
Ipse Deus, facilis Recto summittere cœli
Æternos fasces et sceptra regentia mundum :
Divinum est servire Bono, placidisque mereri
Obsequiis, nec se justo subducere posse.
Siste, quis audebit leges præscribere cœlo,
Quis laqueos mandare Jovi, superisque catenas?
Quis docili cervice jugum perferre Tonantem
Asseret ætherei juris consultus? an ora
Fræna cöercebunt rerum moderantis habenas?
Nil miri, nec cœlum ideo domuere gigantes:
Se regit et frænat, fines sibi ponit Olympus:
Immensum est mensura sui, sibi regula Rectum;
Is Deus est sibi, qui reliquis; se limite claudit
Virtus inconclusa; sua est angustia cœlo ;
Cancellos Justi capit infinita potestas:
Non externa Venus domuit concreta profundo,
Uritur invicto propriæ bonitatis amore.
Non sibi dissimiles fore, non exemplar honesti
Conspicuum delere sui, non linquere tractus
Signatos vellent superi, possentve volentes;
|