Ocyus attigimusque tuos Cytherea recessus, Ægei portas introitusque maris:
Quæ juga famosis coluit Venus aurea templis, Nunc Mavors Veneta possidet arce suus. His adversa jacent Pani sacra Mænala, quæque Tantalidæ Pelopis littora nomen habent, Heroum nutrix tellus, celeberrima magnis Urbibus, ingenio militiaque potens
Magnanimam Sparten, Agamemnoniasque Mycenas, Nestoris antiquam regia tecta Pylon,
Elida palmiferam, Tegeam, bimaremque Corinthum, Junonisque Argos, et Sicyona crepans ; Nunc inculta jacet rigidi sub jure tyranni; Tantarum rerum nil nisi fama manet. Dictæos subito colles transimus, alebat
In quibus infantem parva capella Jovem ; Terribilis belli scenam; perfundit agellos Undantes Venetus Threiciusque cruor. Hanc prætergressos nos opportuna receptat Melos, habens tutos insula parva sinus: Hic conquassatæ reparamus damna carinæ, Vulnera Dædalea reficimusque manu : Jam post bis denos terrena revisere soles Littora, deque cava scandere puppe datur: Imbibimus cupido nativos ore vapores, Queis putris æquorei displicet aura salis; Ingressos nova corripiunt ostenta, videntur Fœminei vultus, oraque nuda comis; Ast inclusa tegens corpuscula lanea vestis Haud valet exertum tangere curta genu: Quæ tamen immenso spatium circumfluit orbe, Quale premens Tityus jugera mole novem, Diductis sinuata plicis; extensa patenti Congruerent stadio finibus æqua suis: Et quo quæque suis fortunis amplior, illo Uberior gravius stragula præstat onus: Hæc sibi circumdant proprii monumenta laboris, Quæque suo ducunt pollice, fila gerunt.
Forsitan hæc risum poterant movisse tuenti, Excutient fletus altera visa tibi: Deformis rerum species, neglectus agrorum, Irriguis manans lachryma crebra genis, Et querulæ voces: Quid duro vertis aratro Providus et pinguem semine spargis humum? Quid teneris sponsos adjungis vitibus ulmos? Mitia cur dura germina falce putas? Cur armenta boum subigis, mollesque capellas, Vim bellantis equi, lanigerosque greges? Mox aliena tuæ complebunt horrea messes, Abductos comedet barbara turba boves; Te sitiente tuo spumantia pocula Baccho Hauriet indomito gutture miles atrox : Squalenti lanas pectis tegumenta latroni, Teque tuumque ferox Turca domabit equum; Aut Antenoria dominus de classe superbus, Mercedis sitiens Dalmata, Russus inops. Hæc miseros fortuna manet, cervicibus aptans Pressuram gemini duritiemque jugi; Quicunque Ægeis circundata fluctibus arva, Ambigui Martis centra polosque colunt: Tutelam neutri debent, utrique tributum, Præsidium nemo commodat, ambo volunt Præsidii quod eget: nec mitius illud, ab agris Quos ipsi fructus diripuere petunt. Cumque suis domini populantur classibus oras Ancipites Venetus Thrëiciusque latro, Matronalis honos incestæ damna rapina
Deflet, virgineus tristia probra pudor. Annua frondescunt ramosa fronte maritis Cornua, vix cervis certior illa seges. Linquentes Tyriam Melon scopulosa repente Circuit amplexu densa corona suo.
Delon Apollineam, (quæ quondam erratica divæ Obtinuit stabilem munere fixa situm,)
Andron conspicuam, Bromiique palatia Naxon, Frugiferam Tenon, marmoreamque Paron;
Et turpes Scyron latebras quæ cessit Achilli, Ventremque implevit, Deidamia, tuum; Excelsam Myconem, Gyarosque, brevemque Seriphon, Queisque minor fama est nobilitasque locos Vidimus: his parcas sequior natura ministrat, Quas aliis nimias accumulavit opes; Fœcundæ spicas Cereris, pinguesque Minervæ Succos, quæque fluens dona Lyæus habet. Irrita Gradivus naturæ munera præstat Improbus, hæc miseris quæ dedit, ille rapit. His eluctatos anfractibus amplius æquor Concessit cursu liberiore frui,
Donec progressos intercipit, aspera curvæ Subtendens Asiæ littora, clara Chios, Ubertate soli reliquas cultuque sorores, Edibus, ingenio, moribus exsuperans. Quæ licet Osmanidæ tenera cervice tyranni Perferat enervans libera corda jugum, Jactat adhuc Latii vestigia prisca leporis, Et generis retinens signa notasque sui, Altricem Genuam tectorum mole, loquela, Deliciis, habitu, relligione refert;
Hinc pellucentes succos, stomachoque benignas Incisa lacrymas arboris orbis habet; Quæque pöetarum validis collata Falernis Festiva attollit pagina, vina bibunt. Prominet ecce caput sancti cœleste Jacobi, Ostentatque tuos, inclyta Smyrna, sinus; Florentis famæ, cum res Romana Deorum Consiliis felix auspiciisque stetit;
Nunc quoque magnificæ jactas monumenta ruinæ, Splendoris testes relliquiasque tui; Saxorum cumulos, inscriptaque marmora claris Priscorum titulis, nominibusque ducum, Rudera castelli, tremulo circundata vallo, Nunc quoque post ipsos ambitiosa rogos, Multiplicesque arcus, numerosisque antra columnis Fulta, cavernosos permeat unda tubos.
Temporis anteferenda aliis præclara trophæis Acclivi surgunt amphitheatra jugo;
Antra notes licet, et caveas aditusque ferarum, Et spectatores quos tenuere gradus: Quid Polycleteas forsan vel Mentoris artes, Hæret longa quibus fabula, signa loquar? Vel Polycarpei nugas sordesque sepulchri Ridicula memorem credulitate miser? Audebat vero qui vitam impendere, nullo Aut tumulo dignus nobiliore fuit. Nec speciem rapuit tantum, vultusque prioris Attrivit nitidum fœda senecta decus, Sed translata situ, et clivo deducta salubri Urbs modo depressos occupat ima locos; Solibus objectam, vacuamque patentibus auris Morborum invadit sæpius atra cohors; Floret adhuc tamen et cultu sub
paupere celat Vespera quas et quas advehit ortus opes; Hic cupidi nodus mundi, quo confluit agmen, Queis sacer argenti pectora torret amor; Armenia huc molles longinquaque Persia setas, Gazas Nile tuas mittis, et Inde tuas; Avulsosque capris tenues Ancyra capillos, Cuncta suique oriens dona superba soli. Ipsa dat arboreas gossypia tenuia lanas,
Nulla quibus tellus æquiparanda, sibi. Gallus ab occasu lati vagus incola mundi,
Et solers Italus, Belgaque gnarus aquæ, Merces quisque suas; potiores impiger affert Anglus, lanigeræ nobile vellus ovis, Pallentis stanni, segnisque gravamina plumbi, Utraque Mavorti sacra metalla novo; Omnes argentum, natura futile pondus,
Sed nimiam ex usu vim pretiumque ferens. Scilicet adversa Phoebo vertigine mundum Circuit, et fontes Indica gaza suos, Peruviis effossa jugis petit (ultimus illuc Terminus occidui solis, origo novi);
Hesperii simul est titulos insculpta tyranni,
Protinus hac penetrat Persica regna via: Tum loca monstrosus quæ dissita lambit Hydaspes, Queisque Mogul magnus prædominatur adit ; Et varias peragit dum massa volubilis orbem, Sceptrigeros vultus effigiesque refert. Quas onerat multas Hispanica gaza carinas, Vicinis semper Smyrna tuetur aquis, Quaque nec emittit, nec portibus excipit ullam, Affulget miro lumine rara dies:
Nec plures nec majores gens ulla ministrat, Quam præses salsis Anglia nostra viis; Nulla tot et tales fortunæ præstat alumnos, Quos bene partarum palma coronet opum ; Dignos sorte sua, quibus arte instructa fruendi Divitiis addit mens generosa decus. Comiter excipimur cunctis, intrantibus ædes Prostant, ingressis libera mensa patet. Detinet invitum mansuetis viribus hospes, Difficilis cupidum evadere pugna manet; Distrahit incertos adversa copia lucta,
Qui jubet ut maneas suadet abire pudor. Quo te præsertim, consul dignissime, versu, Quæve canat dotes digna Camæna tuas ? Inclyta majestas proceri corporis, oris
Par decus, urbano nectare lingua fluens; Nobilitas animo, cultis elegantia comis Moribus, ingenio gratia dulcis inest. Eminet in rebus peragendis plurima virtus, Prudentem, fortem fama, bonumque vocat ; Cumque suos placido moderamine dirigat Anglos, Terribilem adversis indomitumque ferunt. Nec te illaudatum sileam, suavissime pastor, Alter Smyrnæi tu Polycarpe gregis; Communis soboles ornamentumque parentis, Et matrem redamans officiose tuam; Vestris me fultum meritis, et nomine, citra Quod fuit in voti credulitate mei,
« AnteriorContinuar » |