that our blessid God suffrys us not to be temptyd more than we may; how schuld a mon aske such service? And therefore pray we to God for our Pope Urban theh Sexh sixth. that his old holy entent be not quenchid by his enemys. And Christ that may not lye seis that the enemyes of a mon be especially his homelyei meinth, and this is soth family. of men and fendis.

k truth.

i

No. 24.

Knighton de Event. coll.

Dr. Wiclif's Confession concerning the Eucharist. I KNOWLECHE that the Sacrament of the Autar is very Goddus boddy in fourme of brede: but it is in another manner Goddus boddy then it is in hevene. For in hevene it is a sene fote, in fourme and figure of fleshe and blode : but in the Sacrament, Goddus boddy is be myracle of God in fourme of brede: and is he nouther of sene fote, ne in mannes figure, but as a man leeves for to thenk the kinde of an ymage whether it be of oke or of ashe, and settys his thought in him in whom is the ymage: so myche more schuld a man leve to thenk on the kynde of brede, but thenk upon Christ; for his body is the same brede that is the Sacramente of the Autere, and with alle cleness, alle devotion, and alle charitye that God wolde gif him worschippe he Crist, and then he receives God ghostly more meedfully than the Prist that syngus the masse in less beneficharity. For the bodely etyng ne profites nouth to soule, cially. but in c alsmykul as the soule is fedde with charity. This as much. sentence is provyde be Crist that may nougt lye. For, as the Gospel says, Christ that night that he was betrayede of Judas Scarioth he toke brede in hise hondes, and blesside it, brak it, and gaf it to hise disciplus to ete. For he says and may not lye, This is my body.

• Seven foot stenen beds reofon fora lang - Menolog. Sax. apud Hickes's Gram. Angl. Sax. p. 220. Bede de loc. sanct. p. 316. conf. 201.

Cotton. Bibl. Otho. A. 14.

No. 25.

Narratio de morte subitanea Joannis Wyclyffe scripta propria manu. Thomæ Gascoigne, qui olim Doctor erat sacræ Theologiæ in Academia Oxoniensi.

Jesu Maria.

MAGISTER Joannes Wicliff Anglicus per Dominum Thomam Arundell Episcopum Cantuariensem fuit post mortem suam excommunicatus, et postea per Doctorem in sacra Theologia Oxoniæ, sci: Magistrum Ricardum Flemmyng Eboracensis Dioceseos et nunc Episcopum Lincolniensem fuit exhumatus, et ossa ejus combusta, et cineres ejus in aqua juxta Lyttyrwort projecte fuerunt ex mandato Pape Martini V. Et iste Wycleff fuit paralyticus per duos annos ante mortem suam, et anno Domini 1384 obiit in die sabbati in die Sancti Sylvestri in vigilia Circumcisionis Domini, et in eodem anno sc. in die sanctorum Innocentium audiens missam in Ecclesia sua de Lyttyrwort circa elevationem Sacramenti Altaris decidit percussus magna paralisi et specialiter in lingua, ita quod nec tunc, nec postea loqui potuit usque ad mortem suam. In introitu autem sui in Ecclesiam suam loquebatur, sed sic ut percussus paralysi in eadem die loqui non potuit, nec unquam postea loquebatur. Hæc dixit mihi Dominus Joannes Horn sacerdos octogenarius qui fuit sacerdos parochialis cum Wiclyff per duos annos usque ad diem mortis Wiclyff, et mihi juravit sic dicendo; sicut respondebo coram Deo, novi ista fuisse vera, et quia vidi testimonium perhibui.

Hoc ille dixit mihi doctori Gascoigno Anno Domini 1441°.

No. 27.

E codice

Conclusiones Lollardorum in quodam libello porrectæ A. D. 1394. pleno Parliamento Regis Angliæ, regnante illustrissimo Principe Richardo II, anno ejus circiter XVIIIo.

MS. in Bibl.

Cotton. sub effigie Cleopatræ [E.2.]

PRIMA Conclusio est, quod quando Ecclesia Angliæ in-tre

cepit delirare in temporalitate secundum novercam suam magnam Ecclesiam Romanam, et Ecclesiæ fuerant auctorizatæ per appropriationem diversis locis, fides, spes, charitas inceperunt fugere de Ecclesia nostra; quia superbia cum sua dolorosa genealogia mortalium peccatorum vendicabat hoc titulo veritatis. Ista Conclusio est generalis et probata per experientiam, consuetudinem ac manerium sive modum sicut postea audietis.

2. Secunda Conclusio, quod nostrum usuale Sacerdotium quod incepit in Roma, fictum potestate angelis altiori non est istud Sacerdotium quod Christus ordinavit suis Apostolis. Conclusio ista probatur, quia Sacerdotium Romanum factum est cum signis, ritibus et pontificalibus benedictionibus modicæ virtutis, nullibi exemplatis in sacra Scriptura; quia Ordinale Episcopi et Novum Testamentum modicum concordant, et nos nescimus videre quod Spiritus Sanctus propter aliqua talia signa confert aliquod donum, quia ipse et omnia nobilia dona sua non possunt stare cum mortali peccato in nulla persona. Corelarium hujusmodi conclusionis est, quod est dolorosum interludium hominibus sapientibus, videre Episcopos ludere cum Spiritu Sancto in collatione suorum ordinum; quia ipsi dant coronas in caracteribus loco alborum corvorum, et hæc liberata est Antichristi introducta in sanctam Ecclesiam ad colorandum ociositatem.

3. Tertia Conclusio, quod lex continentiæ injuncta Sacerdotio, quæ in præjudicium mulierum prius fuit ordinata, inducit Sodomiam in totam sanctam Ecclesiam; sed nos excusamus nos per Bibliam, quia suspectum decretum dicit quod non nominabimus illud. Ratio et experientia pro

Z

bant istam Conclusionem; ratio, quia delicata cibaria virorum Ecclesiasticorum volunt habere naturalem purgationem vel pejorem. Experientia, quia secreta probatio talium hominum est, quod delectantur in mulieribus, et cum tu probaveris talem hominem, nota eum bene; quia ipse unus ex illis est. Corelarium istius est, privatæ religiones et inceptores sive origo istius peccati essent maxime digni annullari, sed Deus de potentia sua super peccatum occultum in Ecclesia sua immittit apertam vindictam.

4. Quarta Conclusio, quod fictum miraculum Sacramenti Panis, inducit omnes homines, nisi sunt pauci in ydolatriam; quia ipsi putant quod corpus Christi quod nunquam est extra cœlum, virtute verborum Sacerdotis, includeretur essentialiter in parvo pane quem ipsi ostendunt populo: Sed vellet Deus quod ipsi vellent credere, quod

• Jo. Wiclif. a Doctor Evangelicus dicit in suo Trialogo, quod panis Altaris est accidentaliter corpus Christi, quia nos supponimus quod per istum modum potest quilibet fidelis homo et mulier in Dei lege facere Sacramentum istius panis sine aliquo tali miraculo. Corelarium concludens est, quod licet corpus Christi sit dotatum sempiterno gaudio, servicium de corpore Christi factum per fratrem Thomam non verum est, sed pictum, plenum falsis miraculis: Nec est mirum, quia frater Thomas illo tempore tenens cum Papa voluisset fecisse miraculum de ovo galinæ; et nos cognoscimus bene, quod quodlibet mendacium aperte prædicatum, vertit ad dedecus illius qui semper verax est et sine aliquo

defectu..

5. Quinta Conclusio, quod exorcismi, et benedictiones factæ super vinum, panem, aquam et oleum, sal, ceram et incensum, lapides altaris et ecclesiæ muros, super vestimentum, mitram, crucem et baculos peregrinorum sunt vera practica necromantiæ potius quam sacræ theologiæ. Ista Conclusio probatur sic; quia per tales exorcismos creaturæ honorantur esse altioris virtutis quam sunt in natura sua propria; et nos non videmus aliquid mutationis in aliqua creatura quæ est sic exorcisata, nisi per falsam fidem quod est principale artis diabolicæ. Corelarium, quod si liber exorcisandi aquam benedictam lectus bene in Ecclesia esset, totus fidelis; nos cogitamus veraciter, quod aqua benedicta usitata in sacra Ecclesia, foret optima medicina pro omnimodis languoribus, videlicet sorys, cujus contrarium indies experimur.

1

6. Sexta Conclusio, quod Rex et Episcopus in una persona; Prælatus et Judex in temporalibus causis; Curatus et Officialis in mundiali officio facit quodlibet regnum extra bonum regimen. Ista Conclusio aperte ostenditur; quia temporale et spirituale sunt duæ partes totius Ecclesiæ sanctæ, et ideo iste qui posuit se ad unum non intromittat se de alio, et nemo potest duobus dominis servire, &c. Videtur quod hermaphroditus vel ambidexter essent bona nomina pro talibus hominibus duplicis status. Corelarium est, quod ideo nos Procuratores Dei in ista causa prosequimur erga Parliamentum, quod omnimodi Curati tam superiores quam inferiores sint plene excusati, et occupent se cum cura sua et nulla alia.

7. Septima. Conclusio, quod spirituales orationes pro animabus mortuorum factæ in Ecclesia nostra, præferentes unum per nomen antequam alium, est falsum fundamentum eleemosynæ, super quod omnes domus eleemosynarum Angliæ nequiter sunt fundatæ. Ista Conclusio probatur per duas rationes; una est, quod oratio meritoria et alicujus valoris deberet esse opus procedens ab alta charitate; et perfecta charitas excipit nullam personam, quia diliges proximum tuum sicut teipsum. Quapropter apparet nobis quod donum boni temporalis collatum Sacerdotibus, et eleemosinarum domibus est principale consilium spiritualis orationis, quæ non est longe a Simonia. Alia enim ratio est, quia spiritualis oratio facta pro hominibus damnatis ad sempiternam pœnam, est Deo multum displicens, et quamvis sit dubium, verisimile est fideli populo Christiano, quod fundatores eleemosynarum domus, propter suam venenosam dotationem sunt pro majori parte pertransiti latam viam. Corelarium est, oratio valoris procedens ex charitate perfecta amplexaret in generali omnes quos Deus vellet habere salvatos, et dimitteret illam usitatam mercan