2 Preach the word, be inftant in feafon, out of feafon, reprove, rebuke, exhort with all long-fuffering and doctrin.

2 Predicht het woozt: houdt den tydelich/ ontfoelich: wederleght/bes ftaft/ bermaent in alle lanckmoes dighept/ ende leere.

3 For the time will come when 3 Dant daer sal eenen tijt zijn/ they will not endure found doctrin; wanneer sy de gesonde leere niet en but after their own lufts fhall they fullen berdjagen: maer ketelachtigh heap to themselves teachers having zijnde van gehoor fullen fo haer fel itching ears. ben Leeraers opgaderen na hare epgene begeerlickheden:

4 And they fhall turn away their cars from the truth, and fhall be turned unto fables.

5 But watch thou in all things, endure afflictions, do the work of an evangelift, make full proof of thy ministry.

6 For I am now ready to be offered, and the time of my departure is at hand.

7 I have fought a good fight, I have finifhed my courfe, I have kept the faith.

4 Ende fullen Chaer] gehooz van be waerhept afwenden/ ende fullen haer keeren tot fabelen.

saer gy weest wacker in alles/ lijdt berduckingen/ doet het werck ban een Euangelift/ maecht dat men ban uwen dienst ten vollen verfehert 30.

6. Want ick wozde nu tot een danck-offer geoffert/ ende de tit mijner ontbindinge is aenftaende.

7. Ich hebbe den goeden fizijt ges ftreden/ ich hebbe den loop ge-epn bight/ ich hebbe het geloove behou

den.

8 Henceforth there is laid up for 8 Boots/is my wechgeleght de me a crown of righteoufnefs, which hoone der rechtveerdighept/ welche the Lord the righteous judge fhall my de Heere/ de rechtbeerdige Hechs give me at that day and not to me ter/in dien bagh geben sal: ende niet only, but unto all them alfo that alleen mp/ maer ooch allen die fine dove his appearing. verschijninge lief gehabt hebben. 9 Beneerflight u haestelich tot my te komen.

9 Do thy diligence to come fhortly

anto me.

10 For Demas hath forfaken me, 10 Want Demag heeft my verlas having loved this prefent world, ten/ hebbende de tegenwoordige we and is departed unto Theffalonica: relt lief gehegen/ ende is na Chefs Crefcens to Galatia, Titus unto Dal- falonica gerepft: Crefcens na Galamatia. tien/ Citus na Dalmatien.

Only Luke is with me. Take Mark, and bring him with thee: for he is profitable to me for the miniftry.

12 And Tychicus have I fent to Ephcfus.

13 The cloke that I left at Troas with Carpus, when thou comeft, bring with thee, and the books, but efpecially the parchments.

14 Alexander the copperfmith did me much evil; the Lord reward him according to his works.

15 Of whom be thou ware also ; for he hath greatly withstood our words.

11 Lucas is alleen met my. Premt Marcum mede/ ende benght [hem] met u. Want hy is my seer nut tot den dienst.

12 Maer Tychicum hebbe ich na Ephefen gefonden.

13 Den repsmantel dien ich te Coas bp Carpum gelaten hebbe / brenght mede als gp komt/ ende de boecken/ infonderhept de pergamenten.

14 Alexander de koperfinit heeft mp veel quarts betoont: de Heere vergelde hem na fijne werchen :

15 Dan welchen wacht ugy oock: want hy heeft ouse woozden seer tegen geftaen.

16 At my first answer ne man 16 In mijne eerste verantwoozdins ftood with me: but all men for- ge en is niemant by my geweeft/maer fook me I pray God that it may fe hebben my alle verlaten. Het en not be laid to their charge. wozde haer niet toegereeckent.

17 Notwithstanding, the Lord 17 Maer de Heere heeft my byge ftood with me, and ftrengthened ftaen/ ende heeft my behzachtight/ me, that by me the preaching might op dat men dooz mp ten vollen foude be fully known, and that all the versekert zün van de predikinge/ende

Gen

alle

Gentiles might hear and I was alle hepdenen [defelve] fouden hooz delivered out of the mouth of the ren: ende ick ben uyt den muyl des leeuws verlost.

CHAP. I.

AUL a fervant of God,
and an apoftle of Jefus
Chrift, according to the
faith of Gods elect, and
acknowledging of the

A truth, which is after

3 But hath in due time mani3 Maer geopenbaertheeft te fijner tefted his word through preaching, tijt/ [namelick] fijn woozt / door de which is committed unto me, ac- piebikinge die my toebetzouwt is/na cording to the commandment of 't bevel Godts onses Dalighmakers: God our Saviour:

4 To Titus mine own fon after 4 Tito [mijnen] opzechten fone na the common faith, grace, mercy, het gemeen geloove: Genade/barmand peace from God the Father, hertighept/ bzede/ zy [u] van Godr and the Lord Jefus Chrift our Sa- den Bader / ende den Heere Jesu viour. Christa/ onfen Salighmaker.

5 For this caufe left I thee in Crete, that thou fhouldeft fet in order the things that are wanting, and ordain elders in every city, as I had appointed thee.

6 If

6 If any be blamelefs, the husband of one wife, having faithful children, not accused of riot or unruly.

6 Indien pemant anberispelick is/ eener bouwen man/geloovige hinde ren hebbende/ die niet tebeschuldigen en zijn van overdadighept/ ofte one gehoozfaem en zijn.

7 For a bishop must be blameless,7 Want een Opfiender moet onbes as the fteward of God: not felf- rispelicht zijn/ als een hupsversozger willed, not foon angry, not given Godts/ niet ergenfimigh / niet geto wine, no ftriker, not given to negen tot tooznighept/ niet genrgen filthy lucre; tot den wijn geen smijter / geen bupl-gewinfoecher:

8 But a lover of hofpitality, a 8 Baer die geerne herberght/ die lover of good men, fober, juft, de goede lief heeft/ matigh / rechtholy, temperate, beerdigh/ hepligh / kupfch:

9 Holding faft the faithful word, 9 Die vast houdt aen het getzoutme as he hath been taught, that he may woozt dat na de leere is op dat hp be able by found doctrine, both to machtigh 3p bepde om te vermanen exhort and to convince the gain- doog de gesonde leere / ende om de Tayers. tegenspzekers te wederleggen. 10 For there are many unruly 10 Dant daer zijn oock vele onand vain talkers and deceivers, e- geregelde / pdelhept-sprekers/ ende specially they of the circumcifion: bertepbers van finnen / infonderhest die upt de Besajjdeniffe zijn:

11 Whose mouthes must be ftop- 11 Welche men moet den mont ped, who fubvert whole houfes, stoppen: die geheele hupfen verhee teaching things which they ought ren / leerende dat niet en behoozt / not, for filthy lucres fake. om bupl gewing wille.

12 One of themfelves, even a 12 en upt haer / zijnde haer enprophet of their own, faid, The gen Propheet / heeft gefeght / De Cretians are alway liars, evil Cretenfen zijn altijt leugenachtigh/ beafts, flow bellies. quade beeften/ tupe buycken.

13 This witnefs is true: wherefore rebuke them fharply, that they may be found in the faith;

14 Not giving heed to Jewish fables, and commandments of men, that turn from the truth.

13 Dit getupgenisse is waer. Daer om bestzaftle scherpelick/ op dat sy gefont mogen zijn in 't geloove:

14 Ende haer niet en begeven tot Joodsche fabelen/ ende geboden der menschen die Chaer] van de waerhept afkeeren.

15 Unto the pure all things are Is Alle dingen zijn wel reyn den pure, but unto them that are de- repnen: maer den bevleckten ende onfiled, and unbelieving, is nothing geloovigen en is geen dingh repn/ pure but even their mind and maer bende haer verstant ende con confcience is defiled. fcientie zijn bevleckt.

16 They profefs that they know God; butin works they deny him,

16 Sy beltoen datfe Godt kennen/ maer sy verloschenen [hem] met de being abominable and difobedient, wercken/ alfaz sy gzouwelick zijn and unto every good work repro- ende ongehoozfiem / ende tot alle bate. goet werck ondeugende.

B

&trine:

CHA P. II.

Het i. Capittel.

which become found do

gefonde leere betaemt:

2 That the aged men be fober, 2 at de oude mannen nuchteren grave, temperate, found in faith, zijn/ stemmigh/voozsichtigh/ gefont in charity, in patience. in 't geloove / in de liefde in de lijdts faemhept.

3 The aged women likewife, 3. De oude vrouwen infgelichs dat that they be in behaviour as be- fp in Chare] dzacht zijn gelisch den cometh holinefs, not falfe accu- hepligen betaemt/patfe geen lafter not given to much wine, effen en zijn /haer niet tot beel wijng

fers.

teachers

Ss

biges

teachers of good things;

4 That they may teach the young women to be fober, to love their husbands, to love their children;

s To be difcreet, chafte, keepers at home, good, obedient to their own husbands, that the word of God be not blafphemed.

6 Young men likewife exhort to be fober-ininded:

7 In all things fhewing thy felf a pattern of good works: in doctrine Thewing uncorruptnefs, gravity, fincerity,

begebende/ [maer] leerareffen zijn ban't goede:

4 Op dat fy de jonge (vzouwen] leeren voozsichtigh te zijn/ hare man nen lief te hebben/hare kinderen lief te hebben:

5 Matigh te zijn / kupsch te zijn/ het hups te bewaren / goet te zijn/ hare epgene mannen onderdanigh te zijn op dat het woozt Godts niet gelastert en wozde.

6 De jonge [mannen] infgelijcks bermaent dat fy matigh zijn.

7 Betoont u felven in alles een boozbeelt van goede wercken/ in de leere [betoont onvervalschthept/def tighept/ opzechtighept:

8 Sound fpeech, that cannot be 8 Het woozt gefant/ [ende] onvers condemned, that he that is of the werpelich: op dat de gene die daer contrary part, may be afhamed, tegen is befchaeint wozde/ ende niet having no evil thing to fay of you. quaetsen hebbe van u-lieden te seggen. 9 Exhort fervants to be obedient 9 De dienstknechten (vermaent] unto their own mafters, and to bat fphare epgene heeren onderdanigh pleafe them well in all things, not zijn/datfe in allen welbehagelich zÿn/ anfwering again: niet tegensprekende:

to Not purloining, but fhewing 10 iet onttzeckende / maer alle all good fidelity that they may gorde trouwe bewijfende op dat fy adorn the doctrine of God our Sa- de leere Godts onses Salighmakers viour in all things. in allen mogen vercieren.

II For the grace of God that 11 Want de falighmakende genade bringeth falvation, hath appeared Godts/ is verschenen allen mento all men,

fchen: 12 Teaching us, that denying un- 12 Ende onderwijft ong / dat p godlinefs and worldly luft. we de godtloofhept ende de wereltsche fhould live foberly, righteously, begeerlickheden versakende/ matighand godlily in this prefent world: lick/ ende rechtveerdelick / ende Godtfalighlich leben fouden in dese tegenwoordige werelt:

13 Looking for that bleffed hope, and the glorious appearing of the great God, and our Saviour Jefus Christ,

14 Who gave himfelf for us, that he might redeem us from all iniquity and purify unto himself a peculiar people, zealous of good works.

Is Thefethings speak and exhort, and rebuke with all authority. Let no man despise thee.

I

CHA P. III.

13 Berwachtende de salige hope/ ende verschijninge der heerlickhept des grooten Godts ende onses Da lighmakers Jesu Chzisti:

14 Die hemfelben voor ons gegeven heeft / op dat hy ons soude verloffen ban alle angerechtighept/ ende hem felben een epgen volch foude regnigen/ pberish in goede wercken.

Ut them in mind to be fub- I

"Piect to principalities and pow

ers,

15 Opzeeckt dit / ende bermaent/ ende besthaft met allen ernst. Dat niemant u en verachte.

Het ifj. Capittel. Eringent baer dat fa ben Overheden ende Machten

to obey magiftrates, to be onderdanigh zijn/ datfe Chaer] ges ready to every good work, hoozfarm zijn datfe tot alle goet werck berept zijn:

2 To fpeak evil of no man, to be no brawlers; but gentle, fhewing all meekness unto all men.

3 For we our felves alfo were fome

2 Datse niemant en lasteren / geen vechters en zijn / [maer] beschepden 3in/ alle fachtmoedighept bewysende tegen alle menschen.

3 Want ooch wp waren eertijts onwijs/

2

fometimes foolish, difobedient, de- ontwijs / ongehoozfaem / dwalende/ 483 ceived ferving divers lufts and menigerley begeerlichheden ende welpleafures, living in malice and en- luften dienende / in boofhept ende vy, hateful, and hating one ano- nijdigheyt levende hatelick zijnde / ther. [ende] malkanderen hatende: 4 But after that the kindness and 4 Baer wanneer de goedertierenlove of God our Saviour toward hept Boots onfes alighmakers/ man appeared, ende [fine] liefde tot de menschen/! verschenen is/

s. Not by works of righteoufnefs, which we have done, but ac- upt de wercken der rechtveerdighent 5 heeft hy ons faligh gemaeckt/niet cording to his mercy he faved us by die wy gedaen hadden/ maer na fijne the washing of regeneration, and barmhertighept/ doog het badt der renewing of the Holy Ghoft: wedergeboorte / ende vernieuwinge des Hepligen Geests:

6 Which he fhed on us abundantly, through Jefus Chrift our Saviour;

7 That being juftified by his grace, we should be made heirs according to the hope of eternal life.

6 Den welchen hy over ons rückelick heeft uptgegoten dooz Jesum Chriftum onfen Salighmaker:

7 Op dat wp gerechtbeerdight zijns de boog fijne genade erfgenamen fouden worden na de hope des eeuwigen levens.

8 This is a faithful faying, and thefe things I will that thou affirm defe dingen wil ich dat gp ernstelick 8 Dit is een getzouw woozt / ende constantly, that they which have bebeftight / op dat de gene die aen believed in God, might be careful Godt geloven / forge dzagen om goes to maintain good works: thefe de wercken boog te starn: defe dins things are good and profitable unto gen zijn't die goer ende nuttigh zijn den menschen.

men.

9 But avoid foolish questions, and genealogies, and contentions, and ftrivings about the law; for they are unprofitable and vain.

10 A man that is an heretick, after the first and fecond admonition, reject:

11 Knowing that he that is fuch, is fubverted, and finneth, being condemned of himself.

9 Maer wederftaet de dwase vza gen ende geflacht-reeckeningen/ ende twistingen/ ende ftaffdingen over de wer: want fp zijn onnur ende pdel.

10 Eenen ketterschen mensche vers werpt na de eerste ende tweede vers maninge:

11 Wetende dat de foodanige vers keert is/ ende fondight / zijnde by hemfelven veroozdeelt.

12 When I fhall fend Artemas 12 Als ich Arteman tot u fal senunto thee, or Tychicus, be dili- ben/ ofte Cpchicum / foo beneerstight gent to come unto me to Nicopo- u tot my te komen te Micopolis: lis: for I have determined there to want aldaer hebbe ich voozgenomen winter. te overwinteren.

13 Bring Zenas the lawyer, and Apollos on their journey diligently, that nothing be wanting unto

them.

14 And let ours alfo learn to maintain good works for neceffary ufes, that they be not unfruitful.

15 All that are with me falute thee. Greet them that love us in the faith. Grace be with you all. Amen.

It was written to Titus, ordained
the first bishop of the church of
the Cretians, from Nicopolis of
Macedonia,

The

13 Zenam den Wergeleerden / ende Apollo / gelept fozghvuldelich / op bat haer niets en ontbreke.

14 Ende dat oock de onse leeren goede wercken boog te ftaen tot noo digh gebzupch/ op dat sp niet one bzuchtbaer en zýn.

15 Die met my zijn gzoeten u alle. Broetfe die ons lief hebben in 't ges loobe. De genade 3y met u allen. Amen.

De[Sendtbrief aen Titum, den eerften verkoren Opfiender van de gemeynte der Cretenfen, is gefchreven van Nicopolis in Macedonien.